De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) legt het ministerie van Financiën een recordboete op van 3,7 miljoen euro vanwege de zogenoemde Fraude Signalering Voorziening (FSV) van de Belastingdienst, een zwarte lijst waarop de fiscus jarenlang persoonsgegevens van mogelijke fraudeurs bijhield. Daarmee heeft de fiscus op veel punten de privacywet AVG overtreden, vindt de AP.
Beeld: NL nieuws
Eerder legde de toezichthouder de Belastingdienst al een boete op van 2,75 miljoen euro vanwege de kinderopvangtoeslagaffaire, waarin ouders als gevolg van onterechte fraudeverdenkingen veel geld moesten terugbetalen. Volgens de AP heeft de fiscus jarenlang de dubbele nationaliteit van ouders op onrechtmatige, discriminerende en daarmee onbehoorlijke wijze verwerkt.
Ook gedupeerden van het toeslagenschandaal kwamen soms op de zwarte lijst terecht maar die lijst ging over meer dan alleen de toeslagen.
Boetes die door de Belastingdienst moeten worden betaald aan de toezichthouder komen terecht in de schatkist. Niet de AP maar het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) int de boetes, een overheidsinstelling die valt onder het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Gedupeerden
Op de zwarte lijst, waarvoor de Belastingdienst nu dus wordt beboet, stonden in totaal 270.000 mensen, onder wie 2000 minderjarigen. Ook ondernemingen stonden geregistreerd.
De Belastingdienst registreerde vanaf 2013 tot maart 2020 persoonsgegevens van mogelijke fraudeurs. De voorlopers van dat systeem bestonden al sinds 2001. Het systeem werd stopgezet toen uit onderzoek bleek dat de privacy van mensen erdoor werd geschonden. Persoonsgegevens werden te lang bewaard, zonder geldige reden of duidelijk doel, en te veel medewerkers van de Belastingdienst hadden toegang tot het slecht beveiligde systeem.
Mensen kwamen op de zwarte lijst terecht als de Belastingdienst zogenoemde risicosignalen ontving. Onlangs werd bekend dat er handleidingen zijn gevonden waaruit blijkt dat nationaliteit en leeftijd een rol speelden, volgens twee nieuwe onderzoeken van accountants- en advieskantoor PwC. Ook een gift aan een moskee kon risico op fraude aanduiden voor de fiscus.
Verder was het volgende 'daderprofiel' gemaakt: "iemand met onder meer een laag inkomen, een modaal loon, doorgaans jong (...) en vaak van buitenlandse afkomst".
De fiscus liet eerder weten dat 5000 tot 15.000 mensen financieel nadelige effecten hebben gehad van de zwarte lijst. Zo kregen ze geen schuldsanering of studiefinanciering of ze kwamen op andere manieren in de financiële problemen. Ook kon het zijn dat hun aangifte strenger werd gecontroleerd door de Belastingdienst.
