De ministers van Defensie van Estland, Letland en Litouwen pleitten woensdagmiddag in Den Haag voor een hogere NAVO-norm voor defensie-uitgaven. Ontvangen door de Nederlandse minister Ruben Brekelmans, benadrukten zij de urgentie vanwege de groeiende Russische dreiging in hun regio.
Beeld: Jessy/NL nieuws - Tekst: Nieuwsredactie
Litouws minister Dovile Šakalienė benadrukte dat de norm voor defensie-uitgaven omhoog moet. "We willen 3 procent als minimum," zei zij, verwijzend naar de dringende noodzaak om Europa's veiligheid te waarborgen. Estlands minister Hanno Pevkur herinnerde eraan dat tijdens de Koude Oorlog zelfs 4 procent van het BBP naar defensie ging. "De dreiging is nu veel groter," voegde hij toe.
Letlands minister Andris Sprūds sprak van "hoge verwachtingen" voor de NAVO-top eind juni. De NAVO-landen besloten in 2014 om 2 procent van het BBP aan defensie te besteden, maar 23 van de 32 lidstaten halen dit nog niet. Grote stijgingen volgden vooral na de Russische invasie in Oekraïne.
Minister Brekelmans uitte twijfels over de haalbaarheid van hogere normen. "Een percentage noemen is makkelijk, maar dat realiseren veel moeilijker," zei hij. Pas vlak voor de top wordt duidelijk of de norm stijgt. NAVO-topman Mark Rutte pleit herhaaldelijk voor meer dan 3 procent, vanwege dreigingen vanuit Rusland en China.
Tijdens een bijeenkomst bij The Hague Centre for Strategic Studies benadrukten de Baltische ministers het belang van afschrikking. De Russische dreiging is voor hen acuut door de geografische nabijheid. Minister Šakalienė vertelde over haar oom, gemarteld door de Sovjetunie, en benadrukte dat goede voorbereiding cruciaal is. "Afschrikking is onze beste verdediging," zei ze.
De ministers bedankten Nederland voor zijn steun. De Nederlandse F-35's opereren vanuit Estland om Russische vliegtuigen buiten NAVO-gebied te houden, en de landmacht is sinds 2017 in Litouwen voor de enhanced Forward Presence. Ook de marine waarborgt veiligheid in strategische zeegebieden. "Nederland draagt actief bij aan de veiligheid van de NAVO," zei Pevkur.
Er werd gepleit voor een grotere EU-rol in de defensie-industrie. Minister Sprūds stelde dat de EU meer moet doen voor Europa's verdediging, gezien de strijd van Oekraïne. "Oekraïne vecht niet alleen voor zichzelf, maar ook voor ons," benadrukte hij.
Minister Brekelmans sprak zijn steun uit voor de Baltische staten en noemde 2025 een cruciaal jaar voor Oekraïne, de NAVO en de EU. "Onze grenzen zijn ook die van jullie," stelde hij, met een oproep tot versterkte collectieve verdediging.
De druk op de NAVO om de defensie-uitgaven te verhogen en de oostflank te versterken zal waarschijnlijk toenemen tijdens de NAVO-top in juni, waar mogelijk nieuwe uitgavenormen worden afgesproken.